Wednesday, February 27, 2013

A Rana Rana Lo



Pic courtesy - www.artmap.com.tw



A Rana Rana Lo
- Thara Tlau


Sardar Bridge-a zinglam traffic jam a nasat thin em avangin ka office kalna kawng Ring Road chu old city Nanpura lam Makkai Bridge atanga hel kual chhin ka tum a, hla zawk deuh mah se Tapti (Tapi) lui Sardar Bridge atanga kan a ke pen ai pawha muang zawka in sawt phei chhet chhet ai chuan a thawveng zawkin ka ring a. Chutia ka tlan ta vang vang chu a kawng peng te chu kual deuhin te deuh mah se rin aiin ka tlan smooth ta viau a, tifuh ka inti ang reng khawp a. Nanpura laili Makkaipul circle ka pela ka tlan phei zel Ring Road ka pawh tep tihah chuan kawng sira ‘nawrlirh dawr’, hmeichhe duh chi bengbeh, ngun, zungbun, hairband, hnawihsen ilo zawrhna sira hmeichhe tleirawl lo ding zan chuan ka mitmei a la peng zawk a. Va chhe lo deuh ve rilrua ti paha melh ru zauh pah chuan ka tlan pel a. Khami dawra thil engnge maw lei tur kha ni ngei tur a ni. Chumi kawng thar ka zawh chhin chu a lo tha fu mai a. Ring Road ka pawh a, office ka’n thleng meuh chu nidang aiin minute 10 dawrhin ka hma nghe nghe a.

A tuk a ka office kal tur pawh chu chumi old city tlan tlangna lam bawk chu ka pan phei leh a. Ka tlan vang vang a, a nimina ka tleirawl chhe lo deuh hmuhna zawn ka thleng dawn chiah tihah chuan ka chhia leh tha hriatna zam chu a rawn in khei harh zauh a. Ka’n hawi phei vat chu kha tleirawl ngei mai kha T-shirt, a ban dar khuh tawk chiaha chhing zaih mai leh jeans kekawr bul tight, khup thup mawi tawk chiah chiaha fual ha leh chapal flat bunin a hmelthatna famkim nen chuan a lo ding leh zan mai a. A sam lah chu tinga dum hlim ang hlawrh hian a tliang dum raih mai bawk a. A mit dinglam chung chiaha a bari then chu a awmbawr thleng chuan lehlam lehlamah a uai thla hnap a. Customer khami dawra thil lei tur anga ka ngaih kha ni lo vin a dawr neitu emaw a nghaktu emaw lo ni zawk ngei tur a ni. Chutia ka thlir lai chu a ani pawh chuan mi rawn hmu ve chiah a, ka lehhawi sawk a. Hla siamtuin, “An haw lam chu pawl hnih vek an lo ni…” a tih ang deuh khan hlim takin office chu ka pan phei ta vang vang a. Chu ka kawng thar hmuh chu tlan chhung a rei loh zawk mai bakah a kawnga ennawm a lo awm khanglang bawk chuan a ti manhla lehzual sauh a. ‘Chawm bawk hawp bawk’ ti ila a huam kim ber awm e.

Chumi ‘kawng mawi’ chu ka nitin office kawng a lo ni ta a. Tlan paha chu tleirawl han mitmei sak chu ho te mah ni se rilru a ti hlim ve hrim hrim a. A lo awm loh zauh chang chuan office-ah mood a fuh duh lo phian lehnghal a. Hlim taka chumi kawng ka zawh nitin lai chuan ni khat mai ni lo kar khat chuang zet chu ka hmu ta miah lo mai a. A hmel atang pawha ‘hei chu a nu a ni chiang mai’ tih theih, ani anga nu hmaifang hriam ve hreih hrawih hian a lo nghak nitin ta tlat mai a. Kim lo inti riau chung chuan chu kawng chu ka zawh nitin ta a. College kal lai a ni ang a, college chawlh laiin a nu dawr a nghah sak thin a ni ang tiin ka inhnem chawp a. Mahse, nikhat chu hmuh leh pawh ka in beisei tawh loh hnu chuan ka hmu leh tlat mai. Ani pawh chuan min melh ve tlat chuan ka hria a. ‘Hnung lama sa barh’ an tih ang deuh kha aniang chu tum loh deuhin ka tek leh sak a. Nuam ve deuh a ni.

Khata tang khan ka ngaihtuahnaah tihian ka inzawt a: “He tleirawl hi theih ni ta se kawppui atan ka duh tak tak ang em? Duh lo,” “A nih leh kha kawngah khan lo awm tawh ngai miah lo vin hmuh tawh miah loh ka duh em? Duh lo.” Chu situation chu engnge ni ta ang le? ‘Tui lai rap’ kan tih ang kha chu a ni lo; min ti confuse lo tlat. Duh deuh pahnih neih a thlan zawk tur hriat loh hrilhhai thlak deuh ang kha a ni lo. He situation hi chuan kawng lehlamah ‘remchanna’ a keng tel tlat, buaithlak ahnekin. A ni tak a, kan nun tihlimtu tam tak te hi chu a tak ram thlenpui tura kan duh lem loh, mahse kan hlui hlawn phalloh thil an ni chawk reng a ni. Chutiang situation-ah chuan kei chang ka lo ding lo, an sawi Jawaharlal Nehru-a, India ram zalenna sualtu ropui leh Prime Minister hmasa ber, pawh kha a lo in hnimpil ve nasa tawh chu niin.

A nupuiin kum 1936-a a boralsan takah khan Nehru-a khan nupui dang nei leh mai lo vin a parawl zui ta a. Khatia khawhar taka a awm khan mi nu a hmu tai ta tlat mai a. Khatih laia India ram Governor General Lord Louis Mountbatten-a nupui Edwina Mountbatten kha a nun khawhar tak tihlimtu a lo ni ta a ni. Edwina-i nen chuan an inngaizawng chho ta a, an induhna te chu Edwina-i pasal Lord Mountbatten-a ngei pawhin a hai lo a ni. Nehru-a khan Edwina-i kha nupui atan a duh a ngaizawng a ni kher lo. Mi nupui chhuhsak duh khawpin a rilru a kalsual chu a rinawm loh. Innei thei dinhmunah pawh ding ngat se a nihna khan a phallo hrim hrim kan ti thei ang chu. Chutiang tur si, a tak ram thleng thei emaw thleng ngam emaw si lo tur chu eng vanga inngaizawng nge an nih? Chu chuan nichina kan sawi tak ‘kan nun tihlimtu tam tak te hi chu a tak ram thlenpui tura kan duh lem loh, mahse kan hlui hlawn phalloh thil an ni chawk reng a ni’ tihah bawk khan min hruai let leh a ni. Nehru-a khan Edwina-i nena an relationship kha inneiha hmawrbawk mai a duh loh rual rualin tih tawp enah chuan a en bik hauh lo thung. Khatia India independent hnua Edwina-i leh a pasal in India ram an chhuahsan hnu pawh khan a khat tawkin an intlawhpawh reng mai bakah regu takin lehkhathawn hmangin an induhna kha an chhawm nung reng a. Kum 1960-a kum 58 mi chauh ni a Edwina-i a boral pawh khan Nehru-a khan a sun zia lantir na’n tuipuia an phumna hmuna a aiawha pangpar phul turin Indian Navy indo lawng lian a tir nghe nghe a ni.

‘The Alchemist’ tih novel-a lal Melchizedek-a chuan beram vengtu naupang Santiago-a chu a mang (dream) danglam tak bawhzuia um tura a fuihnaah, “When you want something, all the universe conspires in helping you to achieve it” a ti a. Amaherawhchu, mihring hian kan suangthuahnaa kan duhthusam ang zawng zawng hi a uma uma, a tak ram thleng tura kan duh an ni kher lo. Chu suangtuahna (dream) a tak ram thleng chiah lo tur te chu hmuhtheihloha kan nun chawk hlimtu an ni chawk a ni. Kan dream a tak ram thleng thei tur kan sual buan buan ai chuan kan dream suangtuahnaa chambang mai mai tura kan duh zawk te hi kan nun tihlimtu tam zawk an ni fo. Hringnun hi chung dream pahnih – puitling tura kan duh leh a tak ram thleng tura kan duh lem loh – te chuan an inkhalh chhawk a, beiseina leh nun hlimna tam tak min pe thin a ni. Chutiang dream pahnih tena an tlansan tawh te chuan he khawvel hi ro ngawih ngawihin an hmu a, awmna tlakah an ngai tawh lo thin a ni. Mi khawngaihthlak ber ber te an ni awm e.

India rama organization pakhat chuan naupang cancer-a na thi mai tur te an dream an zawt a an theih ang tawk tawkin an tihpuitlin sak thin a. A then police officer nih chak te chu police hotute nen inbe remin nikhat chhung police officer tak tak anga cheiin police station-ah emaw headquarters-ah emaw an awm tir thin a. A then fighter pilot nih chak te chu pilot anga thuamin Air Force pilot ten fighter-ah an thlawhchhuahpui ve thin a. Chu chuan an nunah hlimna tam tak a pe thin.

Thil thleng tak tak tur emaw ti puitling tura kan beih fan fan thin emaw te chuah hi ni lo vin thleng tak tak tura kan duh lem loh emaw thleng tak tak hauh lo tur emaw te pawh hian kan nunah beiseina mawi an tuh thin a, dam chhan min pe thin.

No comments: